امّ جميل ـ دختر حرب ، خواهر أبو سفيان و عمه معاويه ـ يكی از زنان ابی لهب بود كه از دشمنان سرسخت رسولخدا صلّی اللّه عليه و آله و سلم به شمار می رفت .
    به هر حال ، چون أبو لهب خود آتش افروز بود ، زن او نيز فتنه انگيز بود و در اين راه كوشش بسيار می كرد و تا آنجا كه قدرت و توان داشت از پيامبر اكرم صلّی اللّه عليه و آله و سلم و اصحاب ايشـان اخباری كسب می كرد و آن را به مشركان و بت پرستان گزارش می داد و به همين جهت خدای متعال اين گونه از وی به بدی نام می برد و او را مستحق آتش می داند و به طور كلی سرنوشت هر كس كه نمّامی كند آتش دوزخ است .

» نمّامی از ديدگاه روايات 
در روايات اسلامی نيز در مذمّت سخن چينی تأكيد زيادی شده است كه برخی از آنها از نظرتان می گذرد .
    الف) نمّام شريرترين افراد است :
    رسولخدا صلّی اللّه عليه و آله و سلم فرمود :

    امير مؤمنان عليه السّلام فرمود :

    و در ضمن حديثی از رسولخدا صلّی اللّه عليه و آله و سلم نقل شده است كه فرمود :

    ب) سخن چينی و عذاب قبر :
    و از رسولخدا صلّی اللّه عليه و آله و سلم نقل شده است كه فرمود :

    و نيز اميرالمؤمنين عليه السلام فرمودند :

    ج) سخن چين وارد بهشت نمی شود :
    در روايات متعددی به اين مطلب تصريح شده است كه سخن چين و كسی كه برای برهم زدن وحدت مردم قدم بر می دارد و عامل تفرقه و جدايی بين مسلمين می شـود اهل بهشت نيست .
    رسول اكرم صلّی اللّه عليه و آله و سلم فرمود :

    و در حديث ديگری فرمود :

    امام باقر عليه السّلام فرمود :

    امام صادق عليه السّلام فرمود :

    پيامبر اكرم صلّی اللّه عليه و آله و سلم فرمود :

    مرحوم شهيد ثانی روايتی نقل می كند كه رسولخدا صلّی اللّه عليه و آله و سلم فرمود :

    » سخن چين در صحرای محشر 
    هر چند بخشـی از اين حديث كه از نظرتان می گذرد مورد بحث ما نيست ولی به دليل اهميتی كه دارد تمام آن را ياد آور می شويم :
    از براء بن عازب نقل شـده است كه معاذ بن جبل در منزل أبو ايوب انصاری نزديك رسولخدا صلّی اللّه عليه و آله و سلم نشسته بود . معاذ عرض كرد :

» نمّام از رحمت خدا دور است 
    به هر حال ، گناه سخن چينی چندان زياد است كه اگر يك نمّام در ميان مردمی زندگی كند رحمت خدا شامل حال آنان نخواهد شد. در اين مورد توجه شما را به يك حديث جلب می كنيم :

» باز هم از آثار بد نمّامی بشنويد :

سخن چينی چه از نظر فردی و چه از نظر اجتماعی آثار و عواقب بدی دارد . از نظر فردی روح و روان و دل انسان را تاريك كرده و شخصيت او را از بين می برد ، و از نظر اجتماعی موجب دودستگی و جنگ و جدال در جامعه مسلمين می گردد و محبّتها را به بغض و كينه تبديل می كند با اينكه كيان و عظمت مسلمين وابسته به محبت و همبستگی ميان آنان است .

» عالَمی را يك سخن ويران كند روبهان مرده را شيران كند
    و اين الفت تا آنجا مهم است كه خداوند آن را يكی از نعمتهای بزرگ خود می داند و مردم را متذكّر می كند كه آن را از ياد نبرند ، آنجا كه می فرمايد:

    به هر حال ، با توجه به اينكه وحدت و الفت و محبت و همبستگی اجتماع از نعمتهای پروردگار است و سخن چين با عمل خود اين نعمت الهی را تبديل به نقمت می كند و صلح و صفا و محبت را از بين مردم بر می دارد ـ كه اين خود گناهی است بس عظيم ـ از اين رو گفته اند نمّامی از غيبت بدتر است ، چرا كه در باره غيبت گفته اند غيبت از زنا بدتر است ولی در مورد نمّامی آمده كه نمّام مانند ولد زنا است و اين بيان كننده عظمت اين گناه می باشد.

» انگيزه های نمّامی 
    اكنون اين سؤال مطرح می شود كه چه انگيزه ای سبب می گردد كه انسان مرتكب اين گناه بزرگ شود ؟
    در پاسخ اين سؤال می توان گفت كه يكی از چند عامل زير باعث ارتكاب سخن چينی می شود :
    1) انسان به كسی كه مطلبی از او نقل می كند نظر سوء داشته و در صدد بدنام كردن وی باشد .
    2) بخواهد به وسيله نمّامی نسبت به كسی كه نزد او سعايت می كند اظهار دوستی و محبّت نمايد .
    3) تفريح و سرگرمی .
    4) هرزه گويی و مجلس آرايی و همنشـينی با اهل باطل .
    5) تفرقه افكنی و ايجاد تشويش و اضطراب در اذهان مردم .
    چه بايد كرد ؟
    بی ترديد ، به هر عنوانی كه انسان مبتلا به سعايت و سخن چينی شود مرتكب گناه و معصيت بزرگی شده است كه در روز قيامت گرفتار عذاب الهی خواهد شد. به اين جهت بايد مواظبت كرد كه مبادا عمر انسان ، اين سرمايه گرانبهای الهی ، بيهوده تلف شود و زندگی با آلودگی به پايان رسد و سر انجام جز خسران و زيان چيز ديگری عايد انسان نگردد ، و انسان هنگامی كه می خواهد اين معصيت را انجام دهد بايد با خود بينديشد كه در روز قيامت آنگاه كه در دادگاه عدل الهی در حضور انبياء و اولياء برای رسيدگی به اعمال خود حاضر می شود چه جوابی خواهد داد ؟ زيرا آنجا فرصت از دست رفته است و هيچ كاری نمی تواند انجام دهد .
     انسان بايد در دنيا به حساب خود برسد تا در آخرت مفتضح و رسوا نگردد . از اين رو لازم است كه مواظب زبان خود باشد و آن را كنترل كند و بيهوده سخن نگويد و همچنانكه در بحث محاسبه نفس آمده ، در همين دنيا به حساب اعمال خود برسد تا در روز محشر سرافكنده و شرمسار نباشد. و چه خوب سروده است حكيم ملا احمد نراقی :

    اگر او را مجبور يا توصيه كنند كه مطلبی را به فلانی برسان .
در اين موقع قبول نكند و بگويد كه اين كار نمامی و حرام است و آن شخص را به گذشت ، اغماض و آشتی تشويق كند كه در اين نزاع ، جز تشويش افكار ، آشفتگی ذهن ، آبروريزی و مشـكلات ديگر ، چيز ديگری عايد انسان نمی شود كه كينه و دشمنی مانند دانه گياهی مضری است كه از آن ميوه تلخ و بد مزه می رُويد بر عكس بخشش و گذشت مانند دانه گياهی است كه از آن ميوه شيرين و خوش مزه می رُويد .

   نستغفر الله و نعوذ بالله من شرور لساننا